Van Isis Terrorist tot Staatsman: Het Verhaal van Abu Mohammad al-Julani
Wie is Abu Mohammad al-Julani?
Abu Mohammad al-Julani, geboren als Ahmed Hussein al-Sharaa in 1982 in Saudi-Arabië, is van Syrische afkomst. Hij groeide op als zoon van een ingenieur in de olie-industrie en verhuisde in 1989 naar Syrië. Zijn reis van jihadstrijder tot zelfverklaard staatsman is zowel complex als controversieel.
De Eerste Stappen naar Radicalisering
In 2003, tijdens de Amerikaanse invasie van Irak, verliet de twintigjarige Al-Julani zijn thuisland Syrië om zich aan te sluiten bij Al Qaeda. Na drie jaar werd hij gevangengenomen en zat hij vijf jaar vast in een Amerikaanse gevangenis. Bij zijn terugkeer naar Syrië, inmiddels verwikkeld in een burgeroorlog, richtte hij de Syrische tak van Al Qaeda op: Jabhat al-Nusra. Zijn doel was toen al duidelijk: het regime van Bashar al-Assad ten val brengen.
Breuk met Extremisme?
Al-Julani onderscheidde zich later door zich af te zetten tegen de oprichting van een kalifaat, wat leidde tot een breuk met zowel Al Qaeda als Islamitische Staat (IS). Hij vocht zelfs tegen IS en liet strijders opsluiten. Desondanks bleef hij jarenlang een radicale figuur, met bewondering voor Osama bin Laden en een streven naar een samenleving onder de sharia-wetgeving.
De Transformatie naar Staatsman
De afgelopen tien jaar presenteert Al-Julani zich als een gematigde leider en alternatief voor het Assad-regime. Met zijn groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS) bestuurt hij de noordelijke regio Idlib. Hier is sprake van een zekere stabiliteit met gezondheidszorg, onderwijs en een rechtssysteem. Toch wordt HTS door de EU, de VS en de VN beschouwd als een terreurorganisatie. De VS hebben Al-Julani op hun most-wanted lijst staan, met een beloning van 10 miljoen dollar voor zijn arrestatie.
Machtsovername in Damascus
Recent heeft HTS, samen met andere rebellengroepen, de familie Assad na 50 jaar uit Damascus verdreven. Opvallend is de gematigde toon van Al-Julani tijdens zijn toespraak in een belangrijke moskee in Damascus. Journalist Majd Khalifeh beschrijft hoe hij kalm en sereen sprak, zonder vijandige taal. Toch blijft de vraag wat er werkelijk in zijn hoofd omgaat.
Politieke Ambities of Tactiek?
Hoewel Al-Julani inmiddels zijn strijdersnaam lijkt te hebben ingeruild voor zijn geboortenaam en zijn camouflagevest voor een jeans en polo, blijft onduidelijk of hij echt een staatsman wil worden. Er zijn berichten over verdwijningen van activisten en het met scherp schieten op demonstranten. Bovendien is de vraag hoe de internationale gemeenschap, vooral Arabische landen, met hem wil omgaan.
Rol van Israël en Regionale Spanningen
De situatie blijft gespannen. IDF-troepen voerden de afgelopen week gerichte aanvallen uit in de Golanhoogte en zuidelijk Syrië. Doelen waren onder meer militaire installaties en een hoofdkwartier van de Palestijnse Islamitische Jihad. Verschillende doden en gewonden werden gemeld, waaronder burgers en vrijwilligers van de civiele bescherming.
Toekomst van Syrië
Het blijft de vraag hoe de toekomst van Syrië eruitziet. De politieke oppositie droomt van een democratisch Syrië, maar het zijn gewapende groepen zoals HTS die momenteel de macht in handen hebben. Wil Al-Julani de macht delen, of blijft hij een strijder met politieke ambities?
Conclusie
De komende maanden zullen cruciaal zijn. Met de betrokkenheid van regionale machten zoals Israël en de rol van de Koerden in het noorden van Syrië, is vrede nog lang niet zeker. De transformatie van Al-Julani van jihadist naar staatsman is misschien nog niet voltooid, en de wereld kijkt gespannen toe.
